Pastorie van Essene
De pastorie werd opgericht door de abdij Affligem in 1758.
De pastorie werd opgericht door de abdij Affligem in 1758. Het diende als woonhuis voor de pastoors tot 1971, daarna werd het gemeentehuis van Essene, waar ook de diensten van het OCMW werden ondergebracht.
Vervolgens werd het terug pastorie met pastoor Jansen als bewoner. In 1975 werd het beschermd als monument. Het gebouw werd aangekocht door de groep Michiels en prachtig gerestaureerd.
Op iets meer dan 40 meter boven de zeespiegel, in de onmiddellijke buurt van de kerk, achter hoge muren ligt één van de mooiste gebouwen van de gemeente. De pastorie was eertijds een lemen huis bedekt met stro en de verblijfplaats van de pastoor.
In 1105 werden zowel de kerk van Hekelgem als Essene door Otto II, bisschop van Kamerijk, aan de abdij van Affligem als patronaatskerk geschonken en tot 1274 vormden ze één parochie met één pastoor. Gedurende die periode resideerde hij in de pastorie van Essene. We vinden nog terug dat in 1568 het oude woonhuis met stallen in brand gestoken werd. Die muitende bende uit Aalst pakte ook het meubilair van de kerk aan. Meer dan vijftig jaar heeft het perceel met een oppervlakte van 50 roeden braak gelegen. Honderd jaar later (in 1753) stond er een nieuw "pastorael huys" op een terrein van 70 roeden. Hoe de "curehofstede" opnieuw in verval geraakte is op geen enkele manier overgeleverd.
In 1758 legde proost Fulgentius Biebuyck de eerste steen van dit prachtige gebouw. De voorgevel heeft een deuromlijsting in arduin (spiegelboogomlijsting) in Louis XV-stijl en een glazen waaier boven de voordeur. Dit dubbelhuis telt twee verdiepingen, heeft hoge steekboogvensters met negblokken en lekdrempels en een zadeldak (leien) met drie houten dakkapellen. Het is een baksteenbouw met gecementeerde plint. In 1860, na meer dan honderd jaar, werd het huis grondig gerestaureerd met o.a. veertien nieuwe ramen met marmertabletten, de kamers werden behangen en geschilderd, een marmeren schouw werd geplaatst, een nieuwe poort, washuis, regenbak en pomp gemaakt. In 1872 krijgt het kerkbestuur de toelating om deze hof af te sluiten met een muur langs de kant van de straat naar Asse.
In 1971 krijgt, onder impuls van burgemeester L. Verdoodt en met de goedkeuring van E.H. pastoor Van De Voorde en de kerkfabriek de pastorie een nieuwe bestemming als gemeentehuis. De pastoor nam zijn intrek in het oude gemeentehuis. In 1975 werden zowel de pastorie als de pastorietuin tot monument beschermd. Met de fusie in 1977 tussen Hekelgem, Essene en Teralfene kwam er een gemeenschappelijk gemeentehuis en verloor dit historisch pand zijn bestemming en raakte in verval.
In 1995 stond in de kranten: "Pastorie te koop". Dit lokte, terecht, heel wat protest uit. Zelfs op ministerieel vlak ging men er zich mee bemoeien. De gemeente liet het gebouw uit handen gaan omdat ze struikelde over de prijs van de geschatte renovatiewerken (ruim acht miljoen). De kanunnik van het aartsbisdom Mechelen zette het licht op groen voor de koper. Zo komt het dat de pastorie nu in handen is van de familie Galle-Michiels die samen met architectenbureau Robbrecht en Daem uit Gent er een geslaagde restauratie van maakte, met veel respect voor het oorspronkelijke pand maar ook met een van goede smaak getuigende moderne aanbouw.